Τι είναι το φολικο οξυ ( folate) και τι είναι το φυλλικό οξύ ( folic acid) ;

Τι είναι το φολικό οξύ ( folate) και τι είναι το φυλλικό οξύ ( folic acid) ;
Ποιες γυναίκες πρέπει να λαμβάνουν φολικό και ποιες φυλλικό οξυ;

Το φολικό οξύ είναι στην πραγματικότητα ένα γενικό όνομα για μια ομάδα συγγενών ενώσεων με παρόμοιες ιδιότητες. Η ενεργός μορφή της βιταμίνης Β9 είναι γνωστό ως λεβομεφολικό οξύ ή 5-μεθυλοτετραϋδροφυλλόλη (5-MTHF).

Το φυλλικό οξύ από την άλλη ή πτεροϋλομογλουταμικό οξύ, είναι μια σταθερή, τεχνητή μορφή της φυσικής, υδατοδιαλυτής και θερμοευαίσθητης βιταμίνης του συμπλέγματος Β (Β9), η οποία δεν απαντάται φυσικά στα τρόφιμα, αλλά σε εμπλουτισμένες τροφές ή σε συμπληρώματα.

Το φολικό οξύ (folate) είναι η βιταμίνη που υπάρχει φυσικά στις τροφές ενώ το φυλλικό οξύ (folic acid) είναι το συνθετικό μόριο που δημιουργήθηκε στο εργαστήριο, για πρώτη φορά το 1943. Το φυλλικό οξύ δεν υπάρχει εκ φύσεως στις τροφές αλλά βρίσκεται στα συμπληρώματα διατροφής και στα εμπλουτισμένα τρόφιμα.

Τα ανθρώπινα κύτταρα δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το φυλλικό οξύ αυτό καθεαυτό αλλά το μετατρέπουν (κυρίως στο συκώτι) στη φυσικές μορφές της βιταμίνης δλδ σε φολικο οξύ.

Ο ρόλος του φολικού οξέος στον οργανισμό είναι πολύ σημαντικός καθώς χρειάζεται για τη δημιουργία νέων κυττάρων, για τη σύνθεση του DNA και του RNA. Παράλληλα βοηθά τον οργανισμό να συνθέτει νέες πρωτεΐνες.
Μια εκδήλωση της έλλειψης φολικού οξέος είναι η μεγαλοβλαστική αναιμία.

Ειδικά κατά την εγκυμοσύνη είναι σημαντική η λήψη επαρκούς ποσότητας της βιταμίνης Β9 για την πρόληψη γενετικών προβλημάτων στο μωρό. Το φολικό οξύ μειώνει τον κίνδυνο γεννητικών ανωμαλιών της σπονδυλικής στήλης και του εγκεφάλου, που ονομάζονται ανωμαλίες του νευρικού σωλήνα, όπως η δισχιδής ράχη η οποία συμβαίνει όταν το προστατευτικό κάλυμμα που αναπτύσσεται γύρω από το νωτιαίο μυελό ενός αγέννητου μωρού δεν κλείνει σωστά κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη των νεύρων.

❝Εκτιμάται ότι σε ποσοστό 75% των περιπτώσεων, η διασχιδής ράχη θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, αν η μητέρα είχε λάβει φολικό ή φυλλικό οξύ στη σωστή δόση και αρκετά νωρίς.❞

Σημειώστε ότι κάθε χρόνο, περισσότερες από 4.500 κυήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση πλήττονται από τη διασχιδή ράχη και τις διαταραχές που είναι γνωστές συλλογικά ως ατέλειες του νευρικού σωλήνα

Τα συμπληρώματα φυλλικού οξέος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν καθιερωθεί σε πολλές χώρες.
Επειδή οι περισσότερες εγκυμοσύνες σήμερα είναι απρογραμμάτιστες και η κρίσιμη χρονική περίοδος για τη λήψη του φολικού οξέος είναι το πρώτο τρίμηνο της κύησης, εδώ και μερικά χρόνια ορισμένες τροφές (κυρίως το αλεύρι) εμπλουτίζονται με τη βιταμίνη. Οι τροφές που είναι εμπλουτισμένες με φολικό οξύ εμφανίζουν ένα στρογγυλό σύμβολο με το γράμμα F στο κέντρο.
Στις ΗΠΑ εμπλουτίζονται όλα τα αλεύρια με τη βιταμίνη σε συγκέντρωση 140 μg ανά 100 γραμμάρια αλευριού ενώ στην Βρετανία ο εμπλουτισμός φτάνει τα 240 μg ανά 100 γραμμάρια. Με τον τρόπο αυτό, οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, που αποτελούν την ομάδα-στόχο του πληθυσμού, λαμβάνουν την ποσότητα της βιταμίνης Β9 που χρειάζονται.

Η ανεπάρκεια φολικού οξέος συνδέεται επίσης με υψηλά επίπεδα του αμινοξέος ομοκυστεΐνη στο αίμα, κάτι που φαίνεται να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά περιστατικά.

Ας σημειωθεί οτι ο εμπλουτισμός των τροφών και τα συμπληρώματα διατροφής έχουν θεωρηθεί ύποπτα για παρενέργειες στην υγεία των ανθρώπων. Αυτό έχει δημιουργήσει μια διαμάχη στους ιατρικούς κύκλους σχετικά με τη χρήση του φυλλικού οξέος. Κάποιοι ερευνητές έχουν συνδέσει την κατανάλωση του φυλλικού οξέος με τον καρκίνο του παχέος εντέρου και το άσθμα.

Οι γυναικες που εγκυμονούν και ακομα καλυτερα εκείνες που σκοπεύουν να κανουν παιδι πρεπει να εχουν επαρκή αποθέματα φολικου οξέος για την ομαλή εξελιξη της εγκυμοσυνης τους.
Ιδανικα αυτο θα μπορουσε να επιτευχθεί με την κατάλληλη διατροφη!
Επειδη αυτο στις μερες μας δεν ειναι παντοτε εφικτό συνίσταται η πρόσληψη φυλλικου οξέος 400mcg ημερησίως απο συμπληρώματα διατροφής.
Αυτο θα μεταβολιστει σε ενεργό φολικο οξύ και θα χρησιμοποιηθεί απο τα κύτταρα

Υπαρχει ομως μια κατηγορια γυναικων με μια μορφη συγγενούς θρομβοφιλιας οι ομοζυγωτριες για το γονιδιο MTHFR που δεν μπορουν να μεταβολισουν το φυλικο σε φολικο οξύ!

Αυτες οι γυναικες καλο θα ηταν να παιρνουν σαν συμπλήρωμα διατροφής φολικο και οχι φυλλικο οξύ.
Πως αναγνωρίζουμε τις γυναικες αυτες:
Α απο το ιστορικό : πιθανές συνεχόμενες αποβολες α τριμήνου, ιστορικό παθολογικών εμβρυων με ανοιχτες βλάβες του Νωτιαίου σωληνα, ιστορικό θρομβωτικων επεισοδίων.
Β υψηλά επιπεδα ομοκυστεινης στο αιμα της εγκύου
Γι αυτο και η μετρηση της ομοκυστεινης στην αρχη της εγκυμοσυνης ειναι μια χρήσιμη εξεταση.

Φυσικές πηγές φολικού οξέος:

✓ όσπρια  - καλύτερη φυσική πηγή φυλλικού οξέος. Μισή κούπα οσπρίων είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, σύνθετους υδατάνθρακες και σίδηρο. Τα όσπρια δεν έχουν λιπαρά, ενώ είναι τροφή με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Από μισή μερίδα φακές μπορείτε να λάβετε το 45% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας.

✓ Σπανάκι - Ένα φλιτζάνι ωμό σπανάκι περιέχει 58 μικρογραμμάρια φυλλικού οξέος ή περίπου 15% των καθημερινών αναγκών σας.

✓ Μπρόκολο - Ένα λαχανικό χωρίς θερμίδες, που δίνει 70 μικρογραμμάρια φυλλικού οξέος ανά μισή μερίδα, ενώ ταυτόχρονα είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α, C και Κ.

✓ Σπαράγγια - Ένα λαχανικό χωρίς θερμίδες, που δίνει 70 μικρογραμμάρια φυλλικού οξέος ανά μισή μερίδα, ενώ ταυτόχρονα είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α, C και Κ.

✓ Αβοκάντο - Εκτός από καλά λιπαρά, το αβοκάντο αποτελεί καλή πηγή φυλλικού οξέος, δίνοντας 54 μικρογραμμάρια ή περίπου το 10% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας ανά μερίδα

✓ Αυγό - Τα αυγά είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και φτωχά σε θερμίδες. Αποτελούν καλή πηγή πρωτεΐνης και περιέχουν σχεδόν όλες τις απαραίτητες βιταμίνες, καθώς και 24 μικρογραμμάρια φυλλικού οξέος (ένα μεγάλο αυγό)